Son Yazılar

Glisemik İndeks (GI)

Günümüzde de çok popüler olan glisemik indeks kavramını basitçe, tükettiğimiz gıdaların kandaki glikoz miktarını (kan şekerini) yükseltici etkisi olarak tanımlayabiliriz.

Bu değerler sadece besinin kendisine göre değil, olgunlaşma sürelerine, pişirme tekniklerine göre değişiklik gösterir.

Besinleri, kan şekeri üzerindeki etkilerine göre düşük, orta, yüksek olarak sınıflandırabiliriz.

Glisemik indeksi düşük gıdalar ne anlama gelir? Etkileri nelerdir?

  • Düşük glisemik indeksli gıdalar, kan şekerini daha yavaş yükseltirler, daha uzun süre tokluk hissi sağlarlar.
  • Bir sonraki öğün yenilen miktarın ve iştahın azaltılmasına yardımcı olurlar.
  • Kan yağlarının düşürülmesine yardımcı olurlar.
  • Uzun dönemde kalp hastalıkları ve diyabet riskini azaltırlar.

Glisemik indeksi yüksek gıdalar ne anlama gelir? Etkileri nelerdir?

  • Kan glikoz seviyesini (kan şekerini) hızlı yükselteceği için, kan şekerinde ani dalgalanmalara sebep olurlar.
  • Daha hızlı acıkmamıza sebep olurlar.
  • Tokluk hissi süresini kısaltırlar.
  • Düşük glisemik indeksli besinlere göre daha dikkatli tüketilmelidir.

Glisemik indeksi diyetimizde nasıl uygulayabiliriz?

Beyaz ekmek, beyaz pirinç, haşlanmış ve ya kızartılmış patates gibi glisemik indeksi yüksek gıdalar yerine; glisemik indeksi düşük olan tam tahıllı ekmekler, çavdar ekmeği, esmer pirinç, bulgur, rafine edilmemiş makarnalar tercih edilmelidir.

Haftada 2-3 kere kurubaklagil yemekleri tüketilmelidir.

Gün içinde en az 5-6 porsiyon olacak şekilde sebze, meyve tüketilmelidir.

Meyvelerin suları yerine kendilerini tüketmek tercih edilmelidir.

Kahvaltılık gevrek tüketiliyorsa, glisemik indeksi yüksek olan mısır gevrekleri yerine yulaf, arpa ve buğday kepeği içerenlerden ve şekeriz olanlardan tercih edilmelidir.

Glisemik indeksi düşük meyveler hangileridir?

Elma, kiraz, greyfurt, üzüm, şeftali, erik, armut, kuru kayısı, portakal gibi meyvelerin glisemik indeksi diğer meyvelere göre daha düşüktür.

Meyveler olgunlaştıkça şeker miktarlarının artmasına bağlı olarak glisemik indeksleri de artar. Meyvelerin çok olgunlaşmadan tüketilmesine özen gösterilmelidir.

Egzersiz ve Glisemik İndeks

Sağlıklı yaşamın en önemli basamaklarından biri de egzersizdir. Egzersizden önce glisemik indeksi yüksek, kısa sürede enerji sağlayabilecek gıdalar; egzersiz sonrası glisemik indeksi daha düşük, kan şekerimizi dengede tutabilecek gıdaları tercih etmek daha doğru olacaktır.

Yemek yeme hızımız glisemik indeksimizi nasıl etkiler?

Yavaş yemek yediğimiz sırada, sindirim ve emilim daha yavaş olacağı için besinlerin glisemik indeks düşebilir.

  • Özetle; kilo verme yönetiminde glisemik indeksin rolü küçümsenemeyecek kadar büyüktür ancak sağlıklı beslenme her yönüyle bir bütündür. Besinlerin; kalori, posa, vitamin, mineral miktarları ve içerikleri göz önünde bulundurulmalıdır.

Kaynak

  • Nutrition. 2017 Oct;42:12-19. doi: 10.1016/j.nut.2017.05.011. Epub 2017 May 31. • Short-term effects of a low glycemic index carob-containing snack on energy intake, satiety, and glycemic response in normal-weight, healthy adults: Results from two randomized trials. Papakonstantinou E1, Orfanakos N2, Farajian P2, Kapetanakou AE3, Makariti IP3, Grivokostopoulos N3, Ha MA4, Skandamis PN3.
  • Mol Nutr Food Res. 2015 Jul;59(7):1384-94. doi: 10.1002/mnfr.201400594. Epub 2015 Apr 2. High glycemic index and glycemic load are associated with moderately increased cancer risk. Turati F1, Galeone C1, Gandini S2, Augustin LS3, Jenkins DJ3, Pelucchi C1, La Vecchia C4.