Son Yazılar

Metabolizma Ateşi Kafein

Fazla kilolarından kurtulmak ve fit bir vücuda sahip olmak isteyen her insanın gün içinde en sık tükettiği gıdaların başında şüphesiz kafeinli yiyecek ve içecekler gelir. Peki gerçekten zayıflama programlarında veya performansın geliştirilmesinde kafein tüketimi bu kadar etkili midir? Ve ya gün içinde ne kadar kafein almak gerekir, ne zaman almak gerekir akıllarda milyonlarca soru… O zaman her soru işaretinin yanına tik atmaya başlayalım. Öncelikle kafeinin ne olduğuna bakacak olursak, kafein 50den fazla bitkide bulunan kimyasal formülü 1,3,7 trimetilksantin olan pürin alkoloidlerin metilksantin grubundan bir maddedir. Kafein alımı dünyada en fazla kahve ve çay şeklinde olmaktadır. İçeceklerle alınan kafeinin vücutta neredeyse tamamı (%99’u) emilir ve yalnızca %1-3’lük kısmı değişmeden idrarla atılır. Kafeinin vücuttan tam olarak temizlenmesi son dozdun alımından 48 saat sonra gerçekleşir.

Peki gerçekten ağırlık kaybetmede veya performans geliştirmede etkili midir? Kafein vücutta çeşitli sistemler üzerine etkiler göstererek ağırlık denetiminin sağlanmasında ve performans geliştirmede olumlu sonuçlar vermektedir. Bu etkiler başlıca olarak sinir sistemi ve kardiyovasküler sistem üzerindeki etkilerinden kaynaklanır. Sinir sistemi üzerinde olan uyarıcı etkisi ile bireylerin daha uyanık ve zinde kalmaları bu sayede fiziki durgunluğu azaltarak performanslarının artmasını sağlar. Kardiyovasküler sistem üzerine olan etkileri ile kalp atışını hızlandırdığı ve kan damarlarını genişleterek hücrelere daha hızlı kan akımın sağlanacağı ve daha hızlı enerji üretileceği yapılan çalışmalarla da gösterilmiş. Ayrıca kafein hem sinir hem de kardiyovasküler sistemi eşgüdümlü uyararak adrenalin hormonunu salgılatıp dolaşım sistemini uyarır. Bu sayede vücut daha fazla enerji harcar. Burada bizim işimize yarayan kısım vücut bu enerjiyi sağlamak için glikojen depoları yerine vücuttaki yağ depolarını kullanır. Performans arttırmadaki diğer bir etkisi kafeinin kas hücreleriyle kalsiyumun bağlanmasını arttırarak daha etkin bir kasılmayı sağlamasından kaynaklanır. Bu da direkt olarak performansın artması anlamına gelir.

Tüketim miktarı ve zamanına gelecek olursak… Kafeinin ağırlık denetimi ve performans üzerine etkilerini sağlayan ergojenik özelliğini vücutta göstermesi için çok yüksek dozlara ihtiyaç yok. Ufak dozlarda (2-3 mg/kg) kafein alımının hiçbir zarara yol açmadan bu etkileri sağladığı bilimsel olarak da kanıtlanmıştır. Yani 80 kg bir atlet için ergojenik etki yaratacak kafein dozunun 160-240 mg arası olduğu düşünülürse (2-3 mg/kg)  bu miktarda kafeini gün içinde yaklaşık 2 fincan filtre kahve ile alması mümkün olur. Kafeinin yağ yakıcı etkisinden yararlanmak, sağlıklı zayıflamak ve spor performansını arttırmak amacıyla spora başlamadan yaklaşık yarım saat önce (serumda en yüksek konsantrasyona 30-60 dakika içinde ulaşır) 1 fincan şekersiz kahve içmek yeterli olacaktır. Kafeinin spor performansının arttırılması yanında toparlanma sürecini de olumlu etkilediği 2012 yılında Journal of the International Society of Sports Nutrition’da yer alan bir araştırmayla desteklenmiştir.

Unutulmamalı ki ‘İlaçla zehir arasındaki en önemli fark dozudur.’. Kafein için de tam olarak geçerli. Yüksek doz kafein tüketiminin (kilogram başına 9 mg’dan fazla) performansı arttırmadığı ve sağlığı olumsuz etkilediği( uyku problemleri, anksiyete, sindirim sistemi yakınmaları, baş ağrısı, kalpte aritmi) bilinmektedir.

Sağlıkla ve Mutlu Kalın …