Besin Alerjileri ve İntoleransları
Besin Alerjileri ve İntoleransları genetik veya çevresel etkenlere bağlı olarak her yaşta ortaya çıkabilen önemli sağlık sorunlarıdır. Özellikle aile geçmişinde besin alerjileriyle ilgili öykü bulunan bireylerde alerjik reaksiyon riski daha yüksektir. Besin alerjisiyle mücadelede en kritik adım, doğru beslenme alışkanlıklarını benimsemektir.
Besin Alerjisinin Tanımı ve Nedenleri
Bir bireyin belirli bir besine karşı bağışıklık sisteminin reaksiyon göstermesi durumuna besin alerjisi denir. Farklı yaş grupları ve cinsiyetlerde bireylerde gözlemlenen bu alerjiler, vücudun belirli besinlerdeki proteinleri yabancı ve zararlı madde olarak tanımlamasından kaynaklanır. Bu reaksiyonlar, vücutta çeşitli semptomlara yol açar. Tanı aşamasında kan testleri ve deri testleri gibi yöntemler kullanılır. Ve alerjik tepkiye neden olan besini tüketmemek, uygun bir beslenme günlüğü tutmak önemlidir.
Çocuklarda besin alerjileri, özellikle ek gıdalara geçiş döneminde daha sık görülür. Ve hatta ciltte kızarıklık, ürtiker veya egzama gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu tür alerjilerin yaşla birlikte geçme ihtimali olmakla birlikte, bazı alerjiler kalıcıdır. Süt, buğday, soya ve yumurta alerjileri zamanla genellikle azalırken; kuruyemiş, deniz ürünleri ve balık alerjileri kalıcıdır.
Ayrıca, besin alerjilerinde anafilaktik reaksiyon riski vardır. Ve hatta bu tür durumlarda korunma önlemlerinin dikkatli bir şekilde uygulanması hayati önem taşır.
Karşılaşılan en yaygın besin alerjileri şunlardır:
- İnek sütü
- Yumurta beyazı
- Yer fıstığı, ceviz ve fındık
- Buğday ürünleri
- Baklagiller, özellikle bezelye ve fasulye
- Çeşitli et türleri
- Deniz mahsulleri
- Domates
- Sert meyveler
- Susam ve hardal
- Soya ürünleri
- Arı balı
- Gıdalara eklenen katkı maddeleri
Uzman Diyetisyen Müge Özturna‘ya göre, her coğrafyada ve kültürde beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak çeşitli besin alerjileri görülür. Türkiye’de, çocuk yaşta inek sütü, yumurta, yağlı tohumlar, buğday ve meyvelere karşı alerjik tepkiler daha sık rastlanan sorunlardandır. Diğer yandan, yetişkinlerde balık, kabuklu deniz ürünleri ve kuruyemiş alerjileri daha belirgin bir şekilde gözlemlenmektedir.